Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesinde Adli Tıp Stajı Almış ve Almamış Dönem 5 Öğrencilerinin Tıp Etiği Uygulamaları Konusundaki Bilgi Düzeyi ve Tutumlarının Araştırılması
Osman CİNKARA¹, Fatma Nur ALDEMİR2, S. Serhat GÜRPINAR3, Abdulkadir YILDIZ3
¹Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 4 +90 541 545 32 80
2Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 +90 507 190 65 05
3Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı
ÖZET
Giriş ve Amaç: Hekimler meslek uygulamalarında her zaman tıp etiği ilkelerine uygun davranmalıdır. Çoğu zaman tıp etiği ilkelerinin kendi aralarında, yasalarla, toplumsal geleneklerle veya hasta, hasta yakını ya da kurumların istekleriyle çeliştiği durumlar ortaya çıkmaktadır. Bu tür durumlara hekimlerin etik sorumluluklarını ve bu sorumlulukları düzenleyen ulusal, uluslararası düzenlemeleri bilerek çözüm getirmeleri gerekmektedir. Tıp Fakültesi Dönem 5 öğrencilerinden Adli Tıp stajı almayan ve alanlar arasında etik yaklaşım farklılıkları değerlendirilerek “hekimlerin etik ve yasal sorumlulukları” konulu derslerin tıp fakültesindeki etkinliğinin ortaya konması amaçlanmıştır.
Yöntem: Tıp Fakültesi Dönem 5 öğrencilerine internet ortamında gönderilen bir linkle gönüllü olarak katılabilecekleri ve ilgili etik sorunda nasıl davranacaklarını belirlemeyi amaçlayan senaryolar üzerinden oluşturulmuş 10 soruluk bir anket uygulandı. Elde edilen verilerin analizinde “SPSS for Windows 17.0” paket programı kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya 2019-2020 eğitim yılı dönem V öğrencilerinden Adli Tıp stajı alan 62, almayan 49 olmak üzere 111 kişi katıldı. Yaş ortalaması 23,19±1,42 ve e,8’i kadındı. Özerkliğe saygı ile yasal emrin çeliştiği 1. soruda Adli Tıp stajı alanların t,2’si, almayanların (,6’sı etik olan yaklaşımı, özerkliğe saygı ile toplumsal geleneklerin çeliştiği 2. soruda Adli Tıp stajı alanların ,7’si, almayanların g,3’ü etik olan yaklaşımı, özerklik ile ilgili 3. soruda Adli Tıp stajı alanların b,9’u, almayanların 8,8’i etik olan yaklaşımı, özerkliğe saygı ile hasta yakını talebinin çeliştiği 4. soruda Adli Tıp stajı alanların ,3’ü, almayanların B,9’u etik olan yaklaşımı, özerklik ilkelerinden özellikle mahremiyet ile kolluk kuvvetinin talebinin çeliştiği 5. soruda Adli Tıp stajı alanların ,2’si, almayanların ,2’si etik olan yaklaşımı, adaletli olma ve özerklik ilkeleri ile kolluk kuvvetinin talebinin çeliştiği 6. soruda Adli Tıp stajı alanların ,9’u, almayanların 8,8’i etik olan yaklaşımı, hastanın onamı ve mahremiyeti ile yasal emrin çeliştiği 7. soruda Adli Tıp stajı alanların ,6’sı, almayanların ,4’ü etik olan yaklaşımı, özerkliğe saygı ile hasta yakını talebinin çeliştiği 8. soruda Adli Tıp stajı alanların t,2’si, almayanların U,1’i etik olan yaklaşımı, özerkliğe saygı ile bir kurumun talebinin çeliştiği 9. soruda Adli Tıp stajı alanların r,6’sı, almayanların 8,8’i etik olan yaklaşımı, etik ve yasal sorumluklarla hasta ve velisinin talebinin çeliştiği 10. soruda Adli Tıp stajı alanların ,5’i, almayanların ,9’ü etik ve yasal olan yaklaşımı seçtikleri belirlendi. İlk 9 soruda adli tıp stajı alanların almayanlara göre etik yaklaşımı seçme oranları istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı yüksek (p0,05).
Sonuç: Katılımcıların tümü Dönem 5 öğrencilerinden oluşmakla birlikte Adli Tıp stajı almış olanların almayanlara oranla tartışmalı olgularda tıp etiği ilkeleri doğrultusunda yaklaşım sergilemelerinin istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu gözlenmiştir. Hekimlerin etik yaklaşımı benimseyerek karar verilmesi zor olan olgularda etik ilkeler ve bu ilkeleri düzenleyen ulusal ve uluslararası düzenlemelere göre karar verebilmelerinde Adli Tıp stajının etkin rol oynadığı ancak diğer ders ve staj uygulamalarında da etik ilkelere daha fazla yer verilmesinin gerekli olduğu düşünüldü.
Anahtar Sözcükler: Adli Tıp, Eğitim, Etik