Özet Sistemi 2022

Giriş ve Amaç: Menopozda östrojen eksikliğine bağlı oluşan olumsuz etkilere karşı önerilen hormon replasman tedavisinin (HRT), düzenli egzersizin (E) ve melatoninin (MEL) oksidan hasardan koruduğu bilinmektedir. Çalışmamızda; menopozlu sıçanlarda HRT, MEL ve E’nin tekli, ikili veya üçlü kombinasyonlarının oksidatif hasar üzerine olası koruyucu etkileri araştırılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Anestezi altında bilateral ovariyektomiyi takiben Sprague Dawley dişi sıçanlar (n=65) rastgele dört gruba ayrıldı; içme sularında HRT (1 mg/kg/gün), MEL (4mg/kg/gün), HRT+MEL veya normal su verildi. Postoperatif 14. günde her grup sedanter (SED, SED-HRT, SED-MEL, SED-HRT-MEL) veya egzersiz (5 gün/hafta, 30 dakika, 8 hafta) grupları olarak (E, E- HRT, E-MEL, E-HRT-MEL) ikiye ayrıldı. 65. günde EKG ile kalp atımları ölçülüp, bellek değerlendirmesi amacıyla obje tanıma ve pasif sakınma testlerini takiben 70. günde dekapitasyon yapılarak serum ve doku örnekleri (beyin, kalp, karaciğer, böbrek, abdominal aorta) alındı. Oksidan hasar belirteçlerinden miyeloperoksidaz aktivitesi (MPO), malondialdehit (MDA) ve glutatyon (GSH) düzeyleri spektrofotometreyle; luminol ve lusigenin kemilüminesansla ölçüldü. Histopatolojik değerlendirme, Hematoksilen-Eozin boyamasıyla yapıldı. İstatistiksel analizlerde ANOVA ve Student’ın t-testi kullanıldı.

Bulgular: Gruplar kalp hızları ve bellek performansları açısından farksızken; HRT ve HRT-MEL gruplarının kilo verdiği gözlemlenmiştir (p0,05). HRT gruplarında karaciğer ve kalpte antioksidan GSH seviyeleri azalmış; lipid peroksidasyonunu gösteren MDA artmıştır; fakat bu sonuçlar melatoninle tersine çevrilmiştir (p0,05). Nötrofil göçünü gösteren MPO; HRT ve HRT-MEL gruplarının beyin, karaciğer, böbrek dokularında azalmıştır (p0,05). Karaciğer ve böbrekte, oksidan hasar belirteci lusigenin, SED-MEL veya E-MEL gruplarına göre, SED-HRT-MEL ve E-HRT-MEL gruplarında azalmıştır (p0,05). HRT gruplarında artan BUN ve üre seviyesi HRT-MEL gruplarında düzelmemiştir (p0,01). Histopatolojik incelemede, sedanter gruplarda incelmiş aort duvarı, endotelyal tabakada ayrılma ve düzensiz kardiyomiyosit fiberleri görülürken; HRT, E veya MEL eklendiğinde normal doku organizasyonu görülmüştür.

Sonuç: HRT tek başına veya egzersizle kombine halde oksidan/antioksidan dengesini bozmaktadır. Melatonin eklenmesi HRT kaynaklı oksidatif hasara karşı koruma sağlayarak melatoninin postmenopozal kullanımını desteklemektedir.