Özet Sistemi 2022
Yeni Anahtar Kelime Eklemek İçin Tıklayınız...
Özet Sistemi 2022
Astım; vücuttaki birçok hücre ve hücre ürününün rol oynadığı, hava yollarında kronik inflamasyonun olduğu heterojen bir hastalıktır. Kronik hava yolu inflamasyonu ve ilişkili bronş aşırı duyarlılığı özellikle gece yarısı veya sabaha karşı hışıltılı solunum(wheezing), nefes darlığı, göğüste sıkışıklık ve/veya öksürük nöbetlerine yol açar.Bu semptomlar genellikle değişen derecede hava yolu obstrüksiyonu ile birlikte olup, klinik tablo ve semptomların yoğunluğu zaman içinde değişkenlik gösterebilir. Semptomlar ve hava akımı kısıtlılığı,sıklıkla tedaviyle veya kendiliğinden düzelmektedir. Reversible bir hastalıktır. Hastalık kişiye özgü değişken klinik tablolar ve dereceler gösterebilir. Astımın demografik, klinik ve/veya patofizyolojik özelliklerine göre tanımlanan kümelerine “astım fenotipleri” denilmektedir.Astım tanısı karakteristik astım belirtileri ve değişken hava akımı kısıtlılığı varlığına dayalı olmalıdır. Günümüzde astım tanısında kullanılan en önemli tetkik solunum fonksiyon testleridir. FEV1/FVC oranı (Tiffeneau oranı) havayolları obstrüksiyonu varlığında astımda ’dir.Mümkünse kontrol edici tedavi başlamadan önce astım tanısını doğrulamak gerekir.
Epidemiyoloji ve risk faktörleri: Astımın dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmektedir.Bu rakam ülkemiz için yaklaşık 3.5 milyon kişidir. Astımın gelişiminde rolü olan birçok kişisel (genetik,atopi,cinsiyet vb.) ve çevresel(allerjenler,mesleki duyarlaştırıcılar,sigara,hava kirliliği vb.) faktörler tanımlanmıştır. Allerjinin değerlendirilmesi, bireysel olarak astım semptomlarına neden olan risk faktörlerinin ayırt edilmesine yardımcı olabilir. Astım hava yollarının inflamatuar bir hastalığı olup karakteristik patofizyolojik değişikliklerle sonuçlanan birçok inflamatuar hücre ve mediyatörle içerir.
Astım tanısı: Tanısında anamnez çok önemlidir. Tanı, sıklığı ve şiddeti zaman içerisinde değişebilen nefes darlığı, hışıltılı solunum, öksürük ve göğüste sıkışma hissi gibi semptomlar ve değişken hava akımı kısıtlanmasının varlığı ile konabilir. Hasta semptomatik değilse fizik muayene bulgusu yoktur. Solunum sistemi muayenesinin normal olması tanıyı ekarte ettirmeyeceği gibi solunum fonksiyon testlerinin normal olması astım tanısını dışlamamaktadır.
Astım tedavisi: Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar kontrol edici ve rahatlatıcı (semptom giderici) ilaçlar olarak ikiye ayrılır. Kontrol edici ilaçlar, çoğu zaman antiinflamatuar etkileri sayesinde astımın kontrol altında tutulmasını sağlayan her gün ve uzun süre kullanılan ilaçlardır. Rahatlatıcılar ise hızlı etki ederek bronkokonstrüksiyonu geri döndüren, semptomları gideren ve gerektiğinde kullanılan ilaçlardır. Astım tedavisi, inhalasyon yoluyla, oral veya parenteral olarak uygulanabilmektedir. İnhale tedavi doğrudan hava yollarına etki etmesi nedeniyle günümüzde mevcut en etkili kontrol edici ilaçlardır. Hızlı etkili inhale beta2-agonistler bronkokonstrüksiyonun giderilmesi ve egzersize bağlı bronkokonstrüksiyonun önlenmesi için seçilecek ilaçlardır. Semptom kontrolünün yetersiz olması astım atak riskinin artmasının en önemli nedenlerinden biridir. Astım tedavisinin amacı iyi semptom kontrolü ve normal günlük aktivite düzeyini sağlamanın yanı sıra astım atakları, persistan hava akımı kısıtlanması ve ilaç yan etkileri gibi riskleri azaltmaktır. Tedavinin başarısında hasta-hekim işbirliği, hasta uyumu ve inhaler ilaçların doğru kullanılması çok önemlidir.
Astım atağı; ilerleyen nefes darlığı, öksürük, hırıltı veya göğüste baskı hissinin ortaya çıkmasıdır. Atağın şiddetini; nefes darlığının derecesi, solunum sayısı, kalp atım hızı, oksijen satürasyonu ve PEF, FEV1 gibi solunum fonksiyon bozuklukları belirler. Sunumumda bu bilgilerden yola çıkarak astım tanımı,astımı etkileyen çevresel ve kişisel faktörler,doğru tanıda nelere dikkat etmemiz gerektiği,tedavide kullanılan güncel ilaçlar,astım atağı ve tedavisi,astıma sebep olan bazı durumları tatışacağız. Sonuç olarak katılımcıların astım hakkında genel bilgi sahibi olmalarını hedefliyorum.
- akciğer
- astım